Ο Γεώργιος Βρούτος υπήρξε κατεξοχήν εκπρόσωπος του νεοκλασικισμού, το ύφος του οποίου επιβιώνει στο μεγαλύτερο μέρος της ευρείας θεματογραφίας του (ανδριάντες, προτομές, ταφικά μνημεία, μυθολογικές και αλληγορικές συνθέσεις), ακόμη και όταν – όψιμα – στρέφεται και σε ρεαλιστικά θέματα.
Ο «Έρωτας που σπάζει το τόξο του» είναι μια από τις χαρακτηριστικές μυθολογικές συνθέσεις που φιλοτέχνησε.
Στην τέχνη συναντώνται πολλά θέματα εμπνευσμένα από τον Έρωτα, τόσο στην αρχαιότητα όσο από την Αναγέννηση και μετά. Τα επεισόδια που απεικονίζονται συχνότερα είναι η εκπαίδευση ή η τιμωρία του Έρωτα, ο Έρωτας με τον αδελφό του, Αντέρωτα, ο Έρωτας και οι μέλισσες, ο Έρωτας και η Ψυχή. Παρόλα αυτά, ο Βρούτος επέλεξε μια σκηνή σπάνια: ο Έρωτας, ένα φτερωτό νεαρό αγόρι καθισμένο σε βράχο, πατά στη φαρέτρα του και προσπαθεί να σπάσει το τόξο του.
Ο Βρούτος φιλοτέχνησε το έργο γύρω στο 1896, σε μια εποχή που οι ηθογραφικές σκηνές αποτελούσαν, πλέον, ένα σημαντικό κομμάτι της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Παρόλα αυτά, ο Βρούτος προτίμησε μια μυθολογική σύνθεση, η οποία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της αντίληψης της αρμονικής συνύπαρξης φύσης και τέχνης και της διακόσμησης του περιβάλλοντος με γλυπτά.
Η Ωραία και το Τέρας είναι μια σύνθετη φιγούρα, που βασίζεται σε ένα τρισδιάστατο κολλάζ καταναλωτικών αγαθών, των οποίων έχει αφαιρεθεί η αρχική τους χρησιμότητα. Αισθητικά η σύνθεση εμπλέκει εξπρεσσιονιστικά με σουρρεαλιστικά στοιχεία, ενώ είναι προφανείς οι αναφορές που γίνονται στα comics και τα videogames.
Ο τίτλος του έργου αναφέρεται στο γνωστό παραμύθι «Η Ωραία και το Τέρας». Εκεί η Ωραία μεταμόρφωσε το Τέρας σε πανέμορφο πρίγκιπα, με μόνη την δύναμη της αγάπης της. Σε αντίθεση στη σύνθεση «Η Ωραία και το Τέρας», αποφάσισε η Ωραία, να σκοτώσει ύπουλα το Τέρας με το σπαθί της. Είναι προφανές, ότι αυτή η σύνθεση αναφέρεται συμβολικά στην φρίκη του πολέμου. Δεν είναι λίγες οι φορές που στην ιστορία της, η ανθρωπότητα αποφάσισε, αντίθετα από κάθε λογική, να ακολουθήσει την απρόσμενα ύπουλη λύση της σφαγής και του θανάτου.
Το έργο «Η Ωραία και το Τέρας» έχει και ένα δεύτερο νοηματικό επίπεδο, το οποίο αναφέρεται στον αρχαιοελληνικό μύθο της Αφροδίτης. Η Αφροδίτη η θεά της ομορφιάς και του έρωτα, είχε σύζηγο τον Ήφαιστο τον θεό της μεταλλουργίας, τον δημιουργικό θεό. Αυτόν όμως απατούσε με τον Άρη τον θεό του πολέμου.
Μιχάλης Αρφαράς
Αυτός ο παράξενος και τόσο «μοντέρνος» πίνακας αποτελεί το ουράνιο τμήμα ενός «Ευαγγελισμού» που βρίσκεται σήμερα στις συλλογές μιας τράπεζας στη Μαδρίτη. Πρόκειται για ένα από τα τελευταία, αν όχι το τελευταίο έργο, που φιλοτέχνησε ο Γκρέκο λίγο πριν πεθάνει στο Τολέδο το 1614. Ο πίνακας είναι ημιτελής και μας διδάσκει πολλά για την τεχνική του ζωγράφου. Παρατηρούμε ότι οι άγγελοι αυτοί δεν έχουν φτερά. Πρόκειται για τα μέλη μιας ουράνιας ορχήστρας που παίζουν σύγχρονα μουσικά όργανα, όπως εκείνα που είχε δει ο ζωγράφος όσο ζούσε στη Βενετία. Τα όργανα στον πίνακα είναι μια σπινέτα (ένα είδος πιάνου), μια άρπα, ένα φλάουτο και μια βιόλα ντα γκάμπα. Ο δεύτερος άγγελος κρατάει το βιβλίο με τις νότες και δίνει το ρυθμό ψάλλοντας. Προσέξτε πόσο σωστές είναι οι χειρονομίες των μουσικών. Οι μορφές έχουν ζωγραφιστεί με γρήγορες πινελιές, ενώ οι κινήσεις και τα ιμάτια των αγγέλων κυματίζουν, γεγονός που τις κάνει να μοιάζουν με φλόγες που στροβιλίζονται. Προσέξτε τα ιριδίζοντα χρώματα που χρησιμοποιεί ο ζωγράφος: τα πορτοκαλιά μέσα στα κόκκινα και τα πράσινα, τα χρυσαφιά μέσα στα γαλάζια. Αυτά τα χρώματα που αλλάζουν, καθώς πέφτει το φως πάνω τους, οι αρχαίοι τα ονόμαζαν «μετανθούντα». Ο πίνακας μοιάζει να εμψυχώνεται από μια εσωτερική ζωή. Μπορούμε να πούμε ότι η «Συναυλία» προαγγέλλει τον Εξπρεσιονισμό.
