Ψυχή, 1858

Ο Ιωάννης Κόσσος είναι από τους πρώτους νεοέλληνες γλύπτες που φοίτησαν στο Σχολείον των Τεχνών και διαμόρφωσαν το ύφος τους στο κλασικιστικό πνεύμα που έφερε στην Ελλάδα ο γερμανός γλύπτης Κρίστιαν Ζίγκελ. Η θεματογραφία του περιλαμβάνει προτομές, ανδριάντες, ταφικά μνημεία, αλλά και συνθέσεις αλληγορικές ή εμπνευσμένες από την αρχαιότητα, όπως οι δύο νεανικές μορφές που συμβολίζουν τον Έρωτα και την Ψυχή και συνεχίζουν μια παράδοση που ξεκινά από την αρχαιότητα και επαναλαμβάνεται στην ευρωπαϊκή κλασικιστική γλυπτική.

Για την απόδοση του θέματος ο Κόσσος σκάλισε δύο ανεξάρτητα κεφάλια, που μπορούν να σταθούν ως αυτόνομα έργα, ταυτόχρονα όμως συμπληρώνουν το ένα το άλλο. Ο «Έρωτας», που παριστάνεται ανάμεσα σε έφηβο και άνδρα, με έκφραση περηφάνιας και αυτοπεποίθησης και χείλη μισάνοιχτα, στρέφει το κεφάλι προς την πλευρά της «Ψυχής». Η «Ψυχή», μια νεαρή γυναίκα, γέρνει με ηδυπάθεια το κεφάλι προς τα πίσω, παραδομένη στη γοητεία του «Έρωτα».

Η απόδοση των δύο μορφών ακολουθεί την κλασικιστική παράδοση, με την επιτήδευση στη στάση και την έκφραση, τη γυμνότητα των σωμάτων και το μαλακό και λείο πλάσιμο των επιφανειών, χωρίς διακυμάνσεις και τονισμό των λεπτομερειών.