Η Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλ. Σούτσου συμμετέχει με δύο ομάδες στην πιλοτική δράση SUB.2.1 «Πολιτιστική Συνταγογράφηση ως Συμπληρωματική Αγωγή στην Ψυχική Υγεία», του Υπουργείου Πολιτισμού.
Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, “Με τη Χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Next Generation EU” Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «ΕΛΛΑΔΑ 2.0» ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4.6 Εκσυγχρονισμός και βελτίωση της ανθεκτικότητας κύριων κλάδων οικονομίας της χώρας «Πολιτισμός και Ευεξία: Η Τέχνη ως συνταγογραφούμενη θεραπεία («art on prescription»), προάγοντας την κοινωνική συνοχή και αξιοποιώντας την «ασημένια οικονομία».
Στο πλαίσιο της θεραπευτικής λειτουργίας της τέχνης στη σωματική και ψυχική υγεία, αρκετές χώρες υιοθετούν συστήματα συνταγογράφησης, με τα οποία συμπληρώνονται ή ενισχύονται τα θεραπευτικά πρωτόκολλα πασχόντων από ψυχικές και άλλες νόσους. Στην Ελλάδα το Υπουργείο Πολιτισμού και το Υπουργείο Υγείας υπέγραψαν, το Σεπτέμβριο του 2021, Μνημόνιο Συνεργασίας για το σχεδιασμό και την εφαρμογή του καινοτόμου προγράμματος της Πολιτιστικής Συνταγογράφησης. Με το πρόγραμμα αυτό υιοθετούνται πρωτοβουλίες που εντάσσουν τις τέχνες και τον πολιτισμό στην προληπτική και θεραπευτική αγωγή για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και ευεξίας των πολιτών, αναγνωρίζοντας τον ευεργετικό ρόλο της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας στην υγεία και την ευημερία των ατόμων. Παράλληλα, ενθαρρύνονται οι φορείς σύγχρονου πολιτισμού να ενσωματώσουν στις προσφερόμενες υπηρεσίες προς τους πολίτες, κατάλληλα προγράμματα που υπηρετούν αυτή τη διάσταση του πολιτισμού.
Η υλοποίηση του προγράμματος «Πολιτιστική Συνταγογράφηση» προϋποθέτει τη διεξαγωγή ερευνητικού έργου για το σχεδιασμό, εφαρμογή και αξιολόγηση των επιμέρους δράσεων στο πλαίσιο του συνολικού προγράμματος, ώστε να επιτυγχάνεται το βέλτιστο αποτέλεσμα. Το πλαίσιο εφαρμογής του καινοτόμου προγράμματος σχεδιάζεται από δεκαμελή ερευνητική ομάδα του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακρίβειας «Κώστας Στεφανής» (ΕΠΙΨΥ), με επιστημονικό υπεύθυνο τον Καθηγητή κο. Νίκο Στεφανή, και υλοποιείται από την Διεύθυνση Παραστατικών Τεχνών και Κινηματογράφου του Υπουργείου Πολιτισμού. Η ερευνητική ομάδα θα αναπτύξει τα κατάλληλα εργαλεία για την εποπτεία και την αξιολόγηση του πλαισίου δράσης. Προς τούτο, τα συμβαλλόμενα μέρη συμπράττουν κατά τρόπο ισόρροπο και αλληλοσυμπληρούμενο για την υλοποίηση του προγράμματος στο πλαίσιο του κοινού εξυπηρετούμενου δημοσίου σκοπού της δημιουργίας, του σχεδιασμού και της εφαρμογής του προγράμματος της Πολιτιστικής Συνταγογράφησης.
Το Ερευνητικό Έργο έχει αντικείμενο τη δημιουργία του οργανωτικού πλαισίου για την ένταξη της Πολιτιστικής Συνταγογράφησης ως συμπληρωματικής θεραπευτικής αγωγής σε άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας ή και ψυχολογική επιβάρυνση από χρόνιες ασθένειες, το σχεδιασμό και πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος, τη μελέτη σχετικά με τις επιπτώσεις της επαφής των ασθενών με την τέχνη και τον πολιτισμό, την διαδικασία και τρόπους συμμετοχής των ασθενών και των πολιτιστικών φορέων και την εποπτεία και αξιολόγηση του προγράμματος με σκοπό τη βελτιστοποίησή του. Επίσης, θα αναπτύξει τα κατάλληλα εργαλεία ώστε η δράση να ενταχθεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα άυλης συνταγογράφησης της ΗΔΙΚΑ Α.Ε.
Η Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου,ως σύγχρονος φορέας Πολιτισμού, Τέχνης και Εκπαίδευσης, συμμετέχει στο πρόγραμμα «Πολιτιστική Συνταγογράφηση» με στόχο να συμβάλει ενεργά στην επιστημονική και καλλιτεχνική έρευνα ως προς το ρόλο της τέχνης και του πολιτισμού στον τομέα της ψυχικής υγείας καθώς και τη λειτουργία τους, ως υποστηρικτικοί πυλώνες, στην κοινωνική βάση.
Οι σχεδιασμένες βιωματικές δράσεις – θεματικές ξεναγήσεις και στοχευμένα εικαστικά εργαστήρια (art- based programme) – πραγματοποιούνται στους χώρους της Εθνική Πινακοθήκης – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου (Βασ. Κωνσταντίνου 50) και στην Εθνική Γλυπτοθήκη (Άλσος Ελληνικού Στρατού, Γουδή), για την ενίσχυση των δια καλλιτεχνικών δράσεων και την ενθάρρυνση δημιουργικών συνεργειών, βασίζονται στη δημιουργική μάθηση μέσα από την αισθητική εμπειρία. Με βασικό εργαλείο τις εικαστικές τέχνες, δίνεται στους συμμετέχοντες/στις συμμετέχουσες, μέσα σε ένα ανοιχτό και ασφαλές περιβάλλον, η δυνατότητα να επεξεργαστούν πλήθος στοιχείων και συμβόλων μέσω των οποίων εκφράζονται ολιστικά και λεπτοφυή νοήματα, σκιαγραφούνται συναισθηματικές καταστάσεις, στοιχεία που βοηθούν να γίνει συνειδητή η διαπίστωση ότι η πραγματικότητα μπορεί να γίνεται κατανοητή και μέσω άλλων οδών κι όχι απαραίτητα μέσω ορθολογικών επιχειρημάτων.
Το πρόγραμμα «Πολιτιστική Συνταγογράφηση» υλοποιείται στην Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου από την ομάδα:
Συντονισμός δράσης:
Έφη Αγαθονίκου, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Συλλογών, Καλλιτεχνικού και Μουσειολογικού Προγραμματισμού
Θανάσης Σπηλιόπουλος, Υπεύθυνος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων Εθνικής Πινακοθήκης
Διεπιστημονική Ομάδα:
Δρ. Ερμιόνη Δελή, Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Υπεύθυνη της Καλλιτεχνικής Παραγωγής της δράσης
Σοφία Δαμαλά, Εικαστικός-Εκπαιδευτικός, Βοηθός Υπευθύνου Καλλιτεχνικής Παραγωγής
Δρ. Τριανταφυλλιά Ηλιοπούλου, Κοινωνική Λειτουργός – Ψυχολόγος, Υπεύθυνη Ψυχικής Υγείας της δράσης
Παρασκευή Σωτηροπούλου, Κοινωνική Λειτουργός, Βοηθός της Υπευθύνου Ψυχικής Υγείας της δράσης
ΕΛΛΑΔΑ 2.0
Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, “Με τη Χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Next Generation EU” Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «ΕΛΛΑΔΑ 2.0» ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4.6 Εκσυγχρονισμός και βελτίωση της ανθεκτικότητας κύριων κλάδων οικονομίας της χώρας «Πολιτισμός και Ευεξία: Η Τέχνη ως συνταγογραφούμενη θεραπεία («art on prescription»), προάγοντας την κοινωνική συνοχή και αξιοποιώντας την «ασημένια οικονομία».
